Hieronder het betoog van Derwin Schorren namens de GBB tijdens de rondetafel gesprekken voor de vaste Tweede Kamercommissie van Economische Zaken in Den Haag afgelopen maandag.
De voorzitter:
Het woord is aan de heer Schorren
De heer Schorren:
Voorzitter. Dank dat u ons als Groninger Bodem Beweging met duizenden leden en duizenden sympathisanten hier wilt ontvangen. Wij als Groningers zijn het zat dat we door een gasverslaafde overheid en door de dealer, de NAM, als wingewest worden gebruikt. Dat moet maar eens afgelopen zijn.
De afgelopen jaren lijkt de filosofie van de NAM en de overheid winstmaximalisatie te zijn. Gedwongen door de omstandigheden is die nu een verliesminimalisatie geworden. Vanuit dat standpunt bezien lijden wij continu onder het traineren van de NAM en de overheid, onder het steeds weer oproepen van nieuwe commissies en het aangaan van onderzoeken, onder het bagatelliseren, het downsizen van het probleem, onder framing, die onder meer inhoudt dat het zou liggen aan achterstallig onderhoud door Groningers, onder onfatsoenlijk gedrag en gedragingen door het Centrum Veilig Wonen en de NAM en, last but not least, onder een NAM die echt alles zelf in de hand wil houden. Zoals gezegd, zijn wij dat zat als bewoners.
In de artikelen 33 en 24.1 van de Mijnbouwwet staat heel duidelijk dat de mijnbouwer zelf moet voorkomen dat er schade ontstaat. Daar willen we hen iedere keer weer op aanspreken. Voor alle duidelijkheid: het is moeilijk te begrijpen, ook door de mensen in het land, in welke situatie we zitten. We hoorden net al de individuele verhalen, maar ik spreek even met een metafoor. Stel dat ons huis onze auto is. De NAM zegt dan: “Ik rijd met mijn tankauto uw auto aan en ik repareer, zoals het mij goeddunkt, de schade die ik zelf aan uw auto wil constateren. Uw oordeel dat ik u schade berokkend heb, deel ik niet, maar uit coulance vergoed ik u die. Ik behoud mij echter het recht voor om morgen weer tegen uw auto aan te rijden. Wanneer de schade zo groot wordt dat u vindt dat uw auto niet meer te repareren is, wordt mijn coulance wat minder en bedenk ik voor u of u een goedkopere en kleinere auto kunt aanschaffen. Uw auto is immers minder waard geworden door de aanrijdingen. Ik behoud mij vervolgens natuurlijk weer het recht voor om ook tegen deze nieuwe auto aan te rijden. Vergeet niet: u zit steeds samen met uw gezin in deze voortdurend aangereden en aan te rijden auto.” Dat kan toch niet in een beschaafd land als Nederland?
De Groninger Bodem Beweging doet een aantal aanbevelingen. Een daarvan is absolute onafhankelijkheid van het SodM. Het SodM is de dienst die de minister adviseert over de combinatie van veiligheid en gaswinning. Die moet absoluut onafhankelijk zijn. Zo moet er ook absolute onafhankelijkheid zijn van de schadebepalers en de schadeafhandelaars. Dat is nu het Centrum Veilig Wonen, van de NAM. Dat moet geen vraag meer zijn, maar het moet gewoon gebeuren. U moet daarvoor zorgen. De bestaande regelingen, waaronder de waardevermeerdering, moeten gewoon op huidige voet voortgezet worden. Wanneer dat allemaal gebeurt, zou de provincie Groningen als locatie kunnen gelden voor een fantastisch experiment waarin de wet van de remmende voorsprong geldt omdat er innovatieve en zeer mooie dingen gebeuren op het gebied van alternatieve energie.