De afgelopen dagen zijn er veel verontrustende berichten verschenen in de media. De prijs van het gas stijgt, onder andere doordat er wereldwijd een grote behoefte aan is, en mogelijk gaan we strenge winters tegemoet. Ondertussen wordt de gaskraan van het Groningenveld langzaam dichtgedraaid en wordt Nederland meer afhankelijk van gas uit het buitenland. Hoe reëel zijn de zorgen van Groningers wat betreft het sluiten van de Groningse gaskraan?
Vaststellingsbesluit
Op dit moment loopt het ‘gasjaar 2020-2021’, van 1 oktober 2020 tot 1 oktober 2021. Daarin moet de NAM 8,1 miljard kuub winnen, bij gemiddelde temperatuur. Elk jaar wordt er in een vaststellingsbesluit vastgelegd hoeveel gas er in het komende gasjaar gewonnen gaat worden. De minister van Economische Zaken en Klimaat, op dit moment Stef Blok, neemt het vaststellingsbesluit. De NAM is vervolgens de uitvoerder, en is verplicht zich bij een gemiddelde temperatuur aan de vooraf vastgestelde hoeveelheid kuub te houden.
De demissionair minister heeft al op 25 juni het ‘ontwerp’ vaststellingsbesluit gepubliceerd voor de gaswinning in het gasjaar 2021-2022. Op vrijdag 24 september werd het definitieve vaststellingbesluit gepubliceerd. Het definitieve vaststellingsbesluit wijkt weinig af van het ontwerp. Wel is er onder andere meer duidelijkheid gekomen over de gasopslag Grijpskerk. Je vindt alle bijbehorende documenten van het vaststellingsbesluit hier.
Hieronder lees je de belangrijkste punten uit het vaststellingsbesluit.
- Gaswinning in 2021-2022 3,9 miljard kuub
In 2021-2022 moet de NAM 3,9 miljard kuub winnen, bij gemiddelde temperatuur. Toen bekend werd dat de gaskraan dichtgedraaid zou worden kondigde voormalig minister Eric Wiebes aan dat vanaf medio 2022 bij gemiddelde temperaturen geen gas meer gewonnen hoeft te worden. Hoewel de afbouw niet zo snel gaat als vooraf door Eric Wiebes aangekondigd, zien we een grote daling in de gaswinning, met ruim een halvering ten opzichte van vorig ‘gasjaar’. Waarschijnlijk is het gasjaar 2021-2022 dan ook het laatste jaar met een ‘normale’ gaswinning. - Groningen als back-up
In het vaststellingsbesluit is te lezen dat het Groningenveld nog dient als ‘back-up’ functie, om zo nodig extra gas te kunnen winnen bij erg koude winters. Dit is al langere tijd bekend. De enige productielocatie die al per 1 oktober 2021 definitief dichtgaat is Tjuchem, de overige locaties blijven om deze reden open. Deze locaties zullen hiervoor een ‘minimumflow’ blijven produceren. Er is nog geen definitieve einddatum bekend voor het gebruik van het Groningenveld als ‘back-up’. - Gasopslag Grijpskerk
In het vaststellingsbesluit is meer duidelijkheid gekomen over het gebruik van gasopslag Grijpskerk. Deze locatie zal een grote rol vervullen bij het sluiten van de gaskraan. Volgens prognoses zal de opslag ertoe kunnen leiden dat de definitieve sluiting van Groningen vervroegd kan worden naar 2023 of 2024 (i.p.v. tussen 2025 en 2028). Ook zal door de ingebruikstelling van de opslag de back-up functie van het Groningenveld mogelijk vervallen.
De opslag Grijpskerk zal gevuld worden met laagcalorisch gas (Gronings gas). Hiervoor zal echter geen extra productie uit het Groningenveld plaatsvinden. Dit ligt in lijn met het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen. Ook de GBB was er fel op tegen om de productie in het Groningenveld te verhogen ten gunste van de opslag Grijpskerk.
Wel moet er verder gekeken worden naar de veiligheidsrisico’s bij het gebruik van de opslag Grijpskerk. De locatie zal langer openblijven dan eerder door de NAM was voorzien. De minister gaat over de gevolgen onder andere in gesprek met betrokkenen zoals de gemeente Westerveld en Noordenveld. - Stikstofinstallatie Zuidbroek
Om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk naar nul te brengen, is de uitbreiding van de stikstofinstallatie nabij Zuidbroek een noodzakelijke maatregel. Door stikstof bij te mengen met (geïmporteerd) hoogcalorisch gas kan ‘pseudo Groningengas’ worden geproduceerd dat geschikt is voor de cv– en kookapparatuur in huishoudens.
De uitbreiding van de stikstofinstallatie moet op 1 april 2022 voltooid zijn. De werkzaamheden hiervoor liggen op dit moment op schema.
Onzekere factoren in het vaststellingsbesluit
Er hangt veel af van de uitbreiding van de stikstofinstallatie nabij Zuidbroek. Pas wanneer de stikstofinstallatie heeft bewezen dat die naar behoren functioneert zal de minister overgaan tot het sluiten van de productielocaties, zo is in het nieuwe vaststellingsbesluit te lezen. De minister verwacht voorafgaand aan het gasjaar 2022-2023 hier een uitspraak over te doen. De uitbreiding van de stikstofinstallatie ligt (nipt) op schema.Over de uiteindelijke tijdsduur en het gebruik van het Groningenveld als back-up is nog weinig te zeggen. Dit hangt van veel onzekere factoren af, zoals de vullingsgraad van de opslag bij Grijpskerk met Gronings gas, het op tijd uitbreiden én het naar behoren functioneren van de stikstofinstallatie, maar ook van de gemiddelde temperatuur van aankomende winter. We zien een grote afbouw in de gaswinning in Groningen, dat is positief. Hoelang het Groningenveld uiteindelijk nog zal worden gebruikt als ‘back-up’ blijft echter ongewis, de GBB had graag een duidelijke einddatum hiervoor gezien.
Grote afbouw gaswinning Groningen
In sommige media werd de afgelopen dagen gehint naar het opnieuw opendraaien van de gaskraan in Groningen. Dit is onwaarschijnlijk. Er zijn veel zaken in gang gezet om zo spoedig mogelijk de gaswinning in Groningen naar nul te brengen. Vanwege bovengenoemde onzekerheidsfactoren is er echter helaas nog altijd geen concrete einddatum. Ook is het belangrijk dat er goed toezicht wordt gehouden op een veilig gebruik van het Groningenveld als ‘back-up’.