De Parlementaire Enquête aardgaswinning Groningen

De Parlementaire Enquête commissie begon dit jaar gegevens te verzamelen voor hun onderzoek. En dat is nogal wat. Het onderzoek gaat over 58 jaar gaswinning. Zwaartepunten zijn de afspraken die ooit zijn gemaakt tussen de Staat en SHELL en EXXON, de kennis rond de aardbevingen en het beleid na de beving van Huizinge (schade en versterking).

Ook de GBB werd om informatie gevraagd: wat weet zij van alle gebeurtenissen, met name na de beving van Huizinge, wat was de rol van de GBB en wat kan zij vertellen over de rol van andere betrokken partijen zoals de NAM, de ministeries EZK, BZK en andere partijen zoals SodM en lokale overheden. Wij vroegen de voorzitter van de GBB, Jelle van der Knoop, hoe het was om terug te kijken op de afgelopen tien jaar. 

“Het was een hele klus en doordat alle gebeurtenissen en betrokken personen aan je geestesoog voorbij trokken, was het soms wel leuk, maar soms ook niet. Het was een roller-coaster van bijna 10 jaar. Ik denk aan het manifest dat we op 12 januari 2015, toen minister Kamp weer eens langs kwam, op de deur van het Provinciehuis plakten. Het meeste van wat daar op stond is gerealiseerd, zonder daarmee te zeggen dat alles nu ideaal is. Ik denk aan het bezoek van een bus met GBB-leden aan de talkshow van Pauw en Jinek, waar minister president Rutte te gast was. Rutte delfde het onderspit door de emoties van de Groningers; een hele prestatie. En dan had je de klucht rond de bezetting van het kantoor van het Centrum Veilig Wonen door de GBB, de directeur in verwarring achterlatend. Ik denk aan de vier fakkeltochten in vier achtereenvolgende jaren die elke keer qua omvang verdubbelden tot ca 12.000 in januari 2018. 

En dan waren er de honderden vergaderingen en overleggen in al die jaren. Wij hadden het gemakkelijk: de belangen van bewoners waren en zijn helder. Het waren de gesprekspartners die zich steeds in allerlei bochten moesten wringen.

Groningen zag zo’n 18 GBB kranten verschijnen in een oplage van ca 100.000 dankzij een onverwoestbare redactie. We zagen – onverwacht – het stopzetten van de gaswinning, maar direct daarna het stopzetten van de versterkingsoperatie.

Maar ik denk ook aan de drama’s, de vele bewoners die deels of geheel de strijd verloren en waarvoor de hulp nog niet of te laat of nooit is gekomen. En daarom is het nog niet voorbij.

Soms kwamen we ook dingen tegen die je moeilijk kunt geloven. Een voorbeeld zijn de afspraken die, na de beving van 22 mei 2019 in Westerwijtwerd, over de versterking werden gemaakt: er moest versneld worden. ‘Zo kon het niet langer!’ 

Op 3 juni 2019 werden versnellingsmaatregelen genomen; maar daar is twee jaar later niet veel van terecht gekomen.  Natuurlijk, het is een complexe materie, maar zonder urgentie in Den Haag en zonder voldoende capaciteit en geld, verzandt het hele proces.”.

Parlementaire enquête aardgaswinning Groningen

In februari dit jaar is de parlementaire enquête aardgaswinning Groningen van start gegaan. De parlementaire enquêtecommissie doet grondig onderzoek naar de besluitvorming over de aardgaswinning, aardbevingen, schadeafhandeling en versterking. Een parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Tweede Kamer tot haar beschikking heeft. De commissie bestaat uit zes Kamerleden. Zij worden ondersteund door een hiervoor aangesteld onderzoeksteam. Het doel van dit meerjarig onderzoek is om een sluitend antwoord te vinden op de volgende twee vragen:

  • Hoe is de besluitvorming over de aardgaswinning in Groningen, de schadeafhandeling en de versterking op cruciale momenten verlopen?
  • Welke effecten had dit, welke belangen en afwegingen speelden een rol en hoe is hierbij omgegaan met de belangen van de Groningers? 

Naar verwachting zal de commissie het antwoord op deze vragen in de zomer van 2023 voorleggen aan de Tweede Kamer.

Dit artikel verscheen ook in de 17e GBB-krant