“Ergens klopt er iets niet.”
De versterkingsoperatie van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) is gebaseerd op een optelsom van besluiten. Allereerst moet worden vastgesteld welke kans een huis mag lopen in te storten. Om te kunnen besluiten welk huis wel en welk huis niet moet worden versterkt, moeten er verwachtingen worden uitgesproken over hoe zwaar de bevingen nog kunnen worden, welk effect die bevingen hebben op de ondergrond en hoe die effecten verspreid zijn over het aardbevingsgebied. Deze verwachtingen worden vertaald in normen en zijn opgenomen in de Nationale Prak-tijkrichtlijn (NPR). Ook moet per huis uitgerekend worden hoe een gebouw reageert op dergelijke trillingen.
Zoals gezegd, het zijn niet zuiver wiskundige berekeningen, ze zijn gebaseerd op verwachtingen. Om die reden is ook gezegd dat als we onze verwachtingen bijstellen, ook de NPR zal worden aangepast. Als de NPR naar beneden wordt bijgesteld, betekent dat het aantal woningen dat versterkt moet worden, zal dalen. Omgekeerd, als de bevingen weer toenemen wordt de NPR naar boven bijgesteld, wat er toe leidt dat er juist meer woningen (extra) versterkt moeten worden.
De NPR wordt elk half jaar bijgesteld. Dan zou kunnen blijken dat de al geïnspecteerde huizen die versterkt moeten worden dat volgens de nieuwe NPR niet meer hoeven (of minder). De beleidsregel is echter: een besluit tot versterking is onomkeerbaar. Dat is ook begrijpelijk daar anders de hele operatie blijft steken. Er moeten knopen door worden gehakt.
Niettemin, als de norm in de toekomst onverhoopt weer verhoogd wordt, betekent dit dat huizen die niet of nauwelijks versterkt zijn, dan – op basis van de dan heersende inzichten – toch weer gevaar lopen in te storten. Een ander dilemma betreft de snelheid van de versterkingsoperatie. Willen we veilig wonen, dan moet er zo snel mogelijk worden versterkt. Echter, de ingrepen op gezinnen, straten en dorpen zijn dermate groot dat snelheid grote risico’s met zich meebrengt. Een gezin, een dorp moet die ingrepen, soms gepaard gaand met sloop, kunnen absorberen en verwerken. Om die reden moeten de mensen en dorpsraden betrokken worden bij de besluiten tot versterking. We moeten de tijd nemen en ook voorkomen dat delen van een dorpgemeenschap tegenover elkaar komen te staan.
Maar moeten we dan maar langer in onveiligheid leven? De Groninger Bodem Beweging begrijpt de keuzes waar de NCG voor staat. En juist daarom zeggen we: waar zijn we in godsnaam mee bezig? Er is maar één oplossing en dat is: stop de gaswinning.
Daarmee zullen de bevingen misschien niet direct stoppen, maar wel zo snel mogelijk. We moeten dan wel doorgaan met versterken, maar aangezien de verwachting over de zwaarte van de bevingen dan naar beneden kan worden bijgesteld, kan de versterking een stuk minder ingrijpend zijn en binnen afzienbare termijn stoppen.
In dit verband is curieus dat we de kans op instorting van een huis, op basis van de verwachte bevingen, met drie cijfers achter de komma kunnen uitrekenen, maar niet bekend is hoeveel veiliger het wordt als we de gaswinning halveren. Ergens klopt er iets niet.
Jelle van der Knoop
Voorzitter van de Groninger Bodem Beweging.