Pien Kranenburg woont samen met haar man in Zuidbroek, schuin tegenover een gasplatform. Ze hebben hun huis helemaal gesloopt en verbouwd, maar woongenot hebben ze niet meer. Zo weinig zelfs, dat ze besluiten naar Spanje te emigreren. Pien vertelt:
“De verbouwing van ons huis was een enorm project. We zijn in 2001 vanuit Groningen naar Zuidbroek verhuisd. De eerste jaren vonden we het hier fantastisch, maar vanaf 2012 werd het allemaal wat minder rooskleurig. Onze eerste schade ontstond in 2012. Dan denk je ‘we herstellen de schade en dan is het weer klaar’. Maar sindsdien is er nooit een einde aan gekomen.”
Na een contraexpertise en daarna de arbiter – zo’n twee jaar verder – werden schades uitgekeerd als mijnbouwschade en kon begonnen worden met herstel. In die zelfde tijd openbaarden zich al weer nieuwe schades. Nieuwe procedures werden opgestart. Het werden processen die een keer of acht moesten worden doorlopen.
Pien: “Daar word je helemaal gek van!”
“Wij denken dat ons huis versterkt of herbouwd moet worden omdat de constructie jaar in, jaar uit maar blijft trillen. Het verkruimelt om ons heen. Het is gescheurd en om de scheuren heen is het weer gescheurd en daar omheen ook weer. We betwijfelen of de boel nog wel stevig staat.”
Taxaties
Het HRA-model beschouwt Pien Kranenburg als een onbetrouwbaar systeem. “Gelukkig is er door maatschappelijke organisaties afgedwongen dat mensen een opname op verzoek kunnen aanvragen. Dat hebben wij dus ook gedaan, maar door de coronacrisis gebeurt dat nog niet. We weten dus nog steeds niet waar we aan toe zijn.”
“Ondertussen hebben we onze woning ver onder de prijs moeten verkopen, omdat we gaan emigreren. Toen deden we een beroep op de waarderegeling van de NAM, compensatie van waardevermindering na verkoop. De taxateurs van de NAM hebben een heel onbetrouwbare taxatie gedaan. Daar heb ik net een uitgebreide blog over geschreven, waarin ik laat zien hoe ze er alles aan doen om te voorkomen dat jij je schadevergoeding krijgt. Daar waren wij zo boos over dat we ze hebben aangeklaagd via het tuchtrecht.”
“In juli start een nieuwe waarderegeling bij het Instituut Mijnbouwschade. Het kan zijn dat die wel met een rechtvaardiger regeling gaat komen, maar wij zijn bang dat dat voor ons te laat is, omdat wij dit jaar gaan emigreren.”
“Geïnstitutionaliseerde corruptie”
“Het geeft je het gevoel dat je jarenlang bedonderd bent, dat je huis inmiddels onbetrouwbaar is en dat ondertussen je eigen vermogen, dat ook ons pensioen is, helemaal verdampt. Daarin zijn wij niet uniek; dat gaat zo’n honderdduizend mensen aan. Niet iedereen is even mondig. Ik vind het erg dat mensen helemaal kapot gaan aan dit soort situaties, als zij hun schades niet meer melden. Het systeem van schadeafhandeling is niet transparant en zit gewiekst in elkaar. Er is ook niemand verantwoordelijk voor gehouden of strafrechtelijk vervolgd. Ik noem het geïnstitutionaliseerde corruptie. Maar het is heel moeilijk om aan te vechten.”
“Mijn overgrootvader heeft in 1937 een handboek Nederlands Staatsrecht geschreven. In zijn handboek schrijft hij dat de Staat veiligheid, bezittingen en vrijheid moet garanderen. Dat is de kerntaak van de Staat. In ons aardbevingsgebied leven we al heel lang niet meer in een rechtstaat en ik zie nog niet echt dat er verbetering komt.”
“En als we straks in Spanje leven, heb je niet constant het gevoel dat je rechtszaken moet voeren of onrechtvaardige zaken moet aankaarten. Spanje heeft in 2011 de situatie heel kordaat aangepakt, nadat in Murcia kerken en huizen waren verwoest door aardbevingen, ook door gaswinning. De bestuurders en seismologen die dit gebied in onveiligheid hebben gebracht, zijn berecht en de historische kerken en huizen weer hersteld. Binnen een paar jaar was het leed geleden.”
Dit artikel verscheen eerder in de 14e GBB-krant.