Het grote probleem is het systeem, niet de aardbevingen

GZ-psycholoog Elke Meiborg:

“Hoe Groningers op de gaswinningsellende reageren, is volledig afhankelijk van de persoon en de situatie,” vertelt GZ-psycholoog Elke Meiborg. We praten via Zoom over de bestuurlijke spaghetti, het onrecht, de onmacht en de invloed daarvan op mensen. 

“Vaak is het een optelsom van factoren waardoor men bij mij terecht komt, en dan kan een van die factoren aardbevingsstress zijn. En dat is een factor die continu in stand gehouden wordt. Wat dat betreft kan ik niets behandelen, want het valt niet op te lossen. Ik kan wel met mensen samen kijken hoe ze ermee omgaan en hoe ze zichzelf daarin kunnen helpen. De klachten die men ervaart, zijn ook heel divers. Je ziet bijv. somberheid, angst, slapeloosheid. Wat je wel bij iedereen terug ziet komen zijn de moedeloosheid en de machteloosheid. Dat resulteert in boosheid. En de een gaat daardoor veel eten, terwijl de ander er heel chagrijnig van wordt.”

“Spanningen binnen gezinnen hebben dan ook vooral te maken met hoe verschillend mensen met dingen omgaan. Als je partner er zich als een terriër in vastbijt, terwijl jij op vakantie wilt en nergens aan wilt denken, heeft dat z’n weerslag op je relatie. Je zou de gaswinningsellende kunnen zien als een grote levensgebeurtenis, zoals een scheiding, verbouwing of overlijden, maar dan zonder uitzicht op verbetering. Zo ingrijpend is het.”

“Doordat ik in het gebied woon, kan ik veel begrip tonen. Ik weet hoe het is om een aardbeving mee te maken. Desondanks ligt het grootste probleem niet bij de aardbevingen zelf, maar in het systeem. Pas toen uitkwam dat het CVW flinke winst had gemaakt, over de ruggen van mensen, begreep ik ineens hoe de vork in de steel zat. Het besef, dat de overheid er niet voor haar burgers is, die ontgoocheling, maakte de activist in mij wakker. Met de actiegroep “Van Graan Naar Banaan” (VGNB) proberen we met humor mensen te verenigen en de problematiek onder de landelijke aandacht te brengen. Dat is mijn manier om met dingen om te gaan: in actie komen. Tegelijkertijd moet je ook oppassen hoe ver je gaat. Je eigen grenzen bewaken is heel belangrijk. Als je alles actief aanpakt, heb je kans op een burn-out. Maar als je alles relativeert, krijg je niets gedaan.”

“Grenzen bewaken, en dus ook weten waar jouw grens ligt, is heel belangrijk. Ik probeer altijd met mensen te kijken waar ze wel en niet invloed op hebben. Sommige dingen kunnen gewoonweg niet opgelost worden, maar je kunt wel zelf keuzes maken. Bijvoorbeeld om afleiding te zoeken, zoals een weekendje weg gaan, sporten of ontspannen. Ook is het belangrijk dat je erover praat, waar mogelijk met iemand die jou begrijpt. Je partner is misschien niet altijd de meest geschikte gesprekspartner, als je er verschillend in staat. Wel is het zo dat je uiteindelijk als stel een weg moet vinden. Daarnaast zijn er ook onderwerpen waar je wel invloed op kunt uitoefenen, zoals duidelijker je grenzen aangeven, hulp vragen, en lotgenoten op zoeken.”

Dit artikel verscheen ook in de GBB-krant van maart 2021