Gedachten rondom het winningsadvies van de NAM.
De NAM heeft op 1 april (geen grap) een nieuw winningsplan aan de minister aangeboden voor de gaswinning voor komende jaar en volgende jaren en dit in de week van 20 april gepubliceerd. Kern van dit plan is:
– in 2017 als basis 27 miljard kuub winnen met mogelijkheid tot verhoging naar 33 miljard,
– na 2017 kan veilig 33 miljard kuub gewonnen worden,
– slechts 100 huizen hoeven verstevigd te worden.
De NAM licht dit advies als volgt toe: “Na jaren van maatschappelijke onrust over gaswinning, is het in het belang van alle betrokkenen om de rust in Groningen terug te brengen.”
Mij lijkt het, dat het verschijnen van dit advies daar niet aan bijgedragen heeft. Felle afwijzende reacties in de pers, in interviews op radio en TV en van politici. En zeker geen rust in Groninger gaswinningsgebied.
Begrijpelijk, die afwijzende reacties en voorspelbaar. Dat weet ook de leiding van de NAM. En de NAM wist dat ook al voorafgaande aan het uitbrengen van dit winningsplan. Immers, de NAM negeert volledig de reactie van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) van november 2015 op het voorgaande winningsplan van de NAM, waarin gesteld wordt dat ook bij winning op dit niveau de onveiligheid zal toenemen:
“Bij een productieniveau van 27 miljard en ook bij 21 miljard zal het aantal aardbevingen en daardoor het seismisch risico, in de komende 5 jaar (en ook nog in de jaren daarna) naar verwachting toenemen.”
Advies SODM, bijlage 6
En natuurlijk gaan anderen dan fel reageren op dit negeren van het SodM. Dat weet ook de leiding van de NAM.
Piekgrondversnelling
Ook bij de door de NAM opnieuw berekende piekgrondversnellingen gaat de NAM geheel haar eigen weg. De piekgrond versnelling is bepalend voor de omvang van de te verwachten schades aan panden en in welke mate de huizen verstevigd moeten worden om te voorkomen dat deze instorten. De piekgrondversnelling gaat volgens de NAM flink meevallen en daarom kan het aantal te verstevigen huizen terug gebracht worden naar een honderdtal. Dit is opvallend in vergelijking tot de eerder genoemde aantallen van duizenden te verstevigen huizen. Best fijn, dat het op papier een stuk veiliger is geworden in het laatste half jaar. Maar nu nog in de werkelijkheid!
Maar ook hierbij is het de NAM natuurlijk bekend, dat het SodM in november 2015 ook vernietigende kritiek had op de wijze waarop de NAM de grondversnelling berekende. Het SodM formuleert het als volgt:
“Geconstateerd wordt dat dit (de berekening van de NAM) voor Groningen voor bevingen met grotere magnitude resulteert in veel lagere grondversnellingen dan elders in de wereld voor vergelijkbare bevingen wordt waargenomen, zelfs als daarbij rekening wordt gehouden met de verschillen in lokale bovengrond. (..) ” .
Nu, nog geen half jaar later, gaat de NAM hier volledig aan voorbij en negeert hiermee de veiligheid van de burgers in Groningen. Een tamelijk provocerende opstelling.
Het kan voor de NAM dan ook geen verrassing zijn dat ook dit zou leiden tot felle reacties. En toch koos de NAM er voor om het SodM te negeren en en-passant ook de uitspraak van de Raad van State. Waarom doet de NAM dit zo provocerend? Zo organiseert de NAM toch zelf haar eigen imagoschade? Slecht voor het imago van het bedrijf zou je normaliter denken. Maar de NAM is echter geen normaal bedrijf. Haar imago doe er feitelijk niet toe. Zij heeft immers een monopolie positie en heeft haar positie en invloed middels allerlei overeenkomsten met de overheid geborgd. In het gaswinningsgebied kan weinig gebeuren zonder de instemming van de NAM, dat inmiddels wel duidelijk. Er is maar één enkel domein binnen het gaswinningsdossier waar de NAM geen eindbeslissingsbevoegdheid heeft. Dat is het volume aan gas dat gewonnen mag worden. Onverdraaglijk moet dit zijn voor de Shell , 50% aandeelhouder en operationeel leader van de NAM. De banden tussen de Shell en NAM zijn zeer nauw. We kunnen beter spreken over de Shell/NAM als het gaat over de Nederlandse Aardolie Maatschappij.
De Shell heeft het financieel lastig door de ontwikkelingen op de oliemarkt. Zij heeft er alle belang bij dat de gaswinning in Groningen zoveel mogelijk maximaal doorgaat. Zij laat de NAM de boodschap brengen dat de gaswinning veilig omhoog kan. Dit schept ruimte bij de politieke besluitnemers, i.c. minister Kamp. Of dat nu wel of niet provoceert, maakt de Shell niet uit. De Shell lijdt immers geen imagoschade. De NAM in haar rol van valse profeet wel, maar dat doet er niet toe. Als maar blijft hangen dat de gaswinning ‘eigenlijk’ omhoog kan. Dan hoeft de winning zéker niet naar beneden.
Bij burgers en bij beleidsmakers moet dus de visie binnen dringen dat het maar onzin is om de gaswinning verder te verlagen. Nergens voor nodig, dat verlagen van de gaswinning voor de veiligheid van de burgers. Maar dat zeg je als ‘net’ bedrijf niet, en al helemaal niet als ook beweerd wordt om rust terug te willen brengen in Groningen. Beter is het om een tegenovergestelde boodschap te brengen en dat is: “De gaswinning kan veilig omhoog! “ Oppervlakkig gezien een positieve en betrouwbare boodschap. En het klinkt ook nog eens lekker.
Is dat de tactiek van de Shell/NAM om uiteindelijk het strategische doel te bereiken; dat is meer winst maken. En is die tactiek gelukt? Mogelijk wel, immers een groot deel van de bevolking is bereikt met de boodschap dat de gaswinning ‘veilig’ omhoog kan. Dat blijft hangen. En wat zeuren die Groningers nu nog? Het kan toch veilig? Want niet blijft hangen is, dat de NAM/Shell leus gebaseerd is op gebakken lucht.
Het is best knap, dat het de Shell gelukt is buiten schot te blijven bij dit provocerende winningsplan. Dat alleen de NAM imago schade lijdt. Maar voor de NAM maakt dat niets uit. Immers, de NAM is geen normaal bedrijf.
Of is het allemaal juist niet gelukt? Ach, ik weet het eigenlijk niet. Ik laat het aan de lezer over.
Dick Kleijer
Secretaris Groninger Bodem Beweging