Derwin Schorren is vice-voorzitter van de Groninger Bodem Beweging. Hij schreef dit stuk op persoonlijke titel. Vandaag als ‘Opinie’ in het Dagblad van het Noorden.

Neem creatieve denkkracht van de burger serieus

Waar moet het heen met Groningen dat worstelt met de gevolgen van de gaswinning? Daar wordt veel te weinig over nagedacht, geld en de korte termijn regeren.

In Groningen overheerst momenteel de incidentenpolitiek: de focus ligt op het oplossen van een actueel probleem, maar een langetermijnvisie ontbreekt. Hoe effectief is zo’n politieke aanpak? Ik pleit voor een vooruitziende politiek, waarbij de burger centraal staat en niet het kortetermijndenken dat gedreven wordt door geld.

Om het verlies aan makkelijk op te pompen Groninger(gas)geld te compenseren, zet Den Haag vertragingstactieken in om de kosten van de gevolgen van de gaswinning te drukken. Zij doet dit door complexe werkwijzen te creëren die de schadeafhandeling- en versterkingsoperatie in Groningen stroperig doen verlopen en soms zelf on hold zetten. En in dit spel, waarbij het ministerie van EZK sinds decennia innig verstrengeld lijkt met de Shell, wordt de bal meer en meer bij de regio zelf gelegd. Op een ‘nette’ manier wordt vanuit Den Haag gezegd dat we het hier maar moeten uitzoeken. Geld zou daarbij het probleem niet zijn, stelt Wiebes. En de regiopolitiek slikt de Haagse framing keer op keer. Zij dwingt zichzelf daarmee in een dwangbuis van Haagse financiële en politieke belangen. Zo wordt de regionale politiek gevangene van het hier en nu.

En dan wordt er iets meer dan een miljard euro – – feitelijk te gelde gemaakt Gronings gas – – vanuit Den Haag naar de regio teruggeworpen. Geld waar we onze toekomst mee zouden moeten verzekeren. Een startkapitaal zegt men. Binnen tien jaar op te souperen. Ik kan het bedrijven, overheden en andere instellingen niet kwalijk nemen dat ze als bijen op de honing, of als vliegen op de stront zo u wilt, afkomen op deze subsidiepot met Haags gasgeld. Iedereen wil mee-eten uit die ruif.

Het ontbreekt de politiek in Groningen aan een langetermijnvisie. Juist doordat we als Groningers geen gedeelde waarden en brede toekomstvisie hebben geformuleerd, pakt nu iedereen wat hij pakken kan. Zowel de politiek als het bedrijfsleven negeren de burger, geobsedeerd door volgende verkiezingen of snelle winsten. Vaak onder het mom van ‘wij bestuurders worden betaald om te besturen en wij hebben beleidsmakers in dienst die worden betaald om beleid te maken´. Ga maar rustig slapen burger, het plaatsen van de rode stip in het stemhokje was meer dan voldoende… En de grote bedrijven weten natuurlijk wat het beste is voor de economie (lees: de eigen portemonnee).

Wij burgers komen er intussen bekaaid af. We mogen wat roepen over wat er met onze eigen straat of dorp gebeurt binnen leefbaarheidsprojecten. En dat dan waarschijnlijk veelal onder voorwaarden van de gemeentelijke politiek en haar ambtelijke apparaat.

Ik wil de regionale politiek nogmaals oproepen om juist de burger centraal te stellen bij het plaatsen van die stip op de horizon, die toekomstvisie. Niet alleen op gewillig papier maar juist in de praktijk. Vraag ons naar de gedeelde waarden van Stadjers in onze jeugdige studentenstad en naar de gedeelde waarden van Ommelanders, wonend binnen een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. Het gaat om onze leefomgeving, ons welzijn. Laat ons vrijelijk over de toekomst van ons Groningen nadenken, zonder dat er vooraf richting wordt gegeven en alles al binnen door beleidsmakers bedachte hokjes moet passen. Neem de creatieve denkkracht van ons burgers serieus.

Er bestaan prima methodes om burgers écht een hoofdrol te geven in een proces om gedeelde waarden te benoemen en een toekomstvisie te formuleren. Om daarmee vervolgens te kijken naar nieuwe mogelijkheden om te ondernemen en uiteindelijk om nieuwe businessmodellen te maken. Zoals het de Nederlander betaamt…

Een voorbeeld: stel dat een van de gedeelde waarden van de Ommelanders ‘rust en ruimte’ is. Is het dan niet een uitdaging om Groningen tot het innovatie- transitiecentrum te maken waar- met burgers voorop – kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheden samenwerken om alternatieve energiebronnen zó vorm te geven dat ze opgaan of passen in het landschap. Dat levert nieuwe werkgelegenheid op en daarmee worden nieuwe businessmodellen gecreëerd; nieuwe Groninger exportmiddelen om trots op te zijn. Zo laten we aan de rest van Nederland en de wereld zien waartoe Groningers in staat zijn: zoveel mogelijk samenwerking van onderop, waarbij het pad van de enkelvoudige waardecreatie (geld) echt wordt verlaten en we ons richten op meervoudige waardencreatie. ‘Leefbaarheid’, ‘cultuurlandschap’, ‘gezondheid’, ‘welzijn’ en ‘gemeenschap’ zijn van die waarden.

Incidentenpolitiek is zó 2019! Op naar een vooruitziende politiek met de burger aan het roer.