Staatssecretaris Mijnbouw Hans Vijlbrief heeft bekendgemaakt hoe de schadeafhandeling er in de toekomst uit zal zien. Maar is de gedupeerde Groninger hier nou echt goed mee geholpen? De Groninger Bodem Beweging vindt van niet.
Het kabinet heeft na de uitkomsten van de Parlementaire enquête Aardgaswinning Groningen vastgelegd dat bij schades tot 60.000 euro niet meer hoeft worden bewezen of deze schade is ontstaan door de gaswinning. Deze maatregel wordt toegepast in ‘het hele effectgebied van de gaswinning in Groningen en de gasopslagen in Norg en Grijpskerk’. Bewoners in bijna de hele provincie Groningen en in een deel van Noord-Drenthe, krijgen schade aan het huis zonder meer vergoed tot 60.000 euro.
De Groninger Bodem Beweging heeft meermaals aan het kabinet geadviseerd om deze maatregelen alleen te laten gelden voor het kerngebied, voor huizen gelegen boven het Groninger gasveld. Gaswinningsgedupeerden in de kern van het bevingsgebied zitten namelijk al jaren in een juridische strijd verwikkeld om hun schade vergoed te krijgen. Deze regeling moet juist hen ontzorgen.
Het kabinet koos er echter voor om de maatregel in een groot gebied toe te passen. De uitvoeringsinstantie IMG verwacht een grote toename van schademeldingen door deze versoepeling. Hierdoor ontstaat een uitvoeringsprobleem. Het IMG heeft niet de capaciteit om al die schades op te nemen en het schadebedrag te berekenen en uit te keren. Lange wachtlijsten zijn het gevolg en de zwaarst gedupeerden met de meest urgente schades moeten langer wachten dan wenselijk.
Herstel in natura
Hans Vijlbrief heeft inmiddels in een Kamerbrief bekend gemaakt hoe de verdere uitwerking van deze maatregelen eruit gaat zien. Om het uitvoeringsprobleem op te lossen wordt nu ingezet op herstel in natura. Bewoners kunnen hun schade melden, waarna er een aannemer langskomt om de schade te repareren. Kies je ervoor om de schade te financieel vergoed te krijgen, dan wordt straks alsnog per scheur vastgesteld of de schade is veroorzaakt door de gaswinning. Je zit als gedupeerde dan opnieuw opgescheept met een ingewikkelde discussie over de causaliteit, die we helaas in de kern van het gebied al jaren kennen. Het is voor veel Groningers daarom zeer ontmoedigend om voor deze procedure te kiezen.
Laten we helder zijn; de Groninger Bodem Beweging vindt dit volstrekt onacceptabel. Om meerdere redenen. Ten eerste de uitvoerbaarheid van deze maatregel. We weten allemaal dat er een tekort aan aannemers is. Betekent herstel in natura straks twee jaar wachten voordat je überhaupt geholpen wordt?
Ten tweede, Groningers in de kern van het gebied zitten in veel gevallen niet te wachten op een aannemer die de schade komt herstellen. Er komen in de kern namelijk nog regelmatig bevingen voor, die nieuwe schade veroorzaken. Moet je dan elke keer opnieuw je huis laten repareren? Bovendien zijn veel huizen opgenomen in de versterkingsoperatie. Als je huis nog vertimmerd gaat worden, waarom zou je dan tussentijds een scheur laten repareren?
Wat de argumenten ook zijn om wel of geen gebruik te willen maken van herstel in natura, de rechten van gaswinningsgedupeerden mogen hoe dan ook niet ingeperkt worden om een regeling uitvoerbaar te maken. Zij hebben net als iedereen bij elke schadezaak in Nederland het volste recht om de schade financieel vergoed te krijgen. Deze keuze wordt hen nu ontmoedigd. Na jaren van juridische strijd, stress en slapeloze nachten zijn gaswinningsgedupeerden murw. Nu moeten ze weer strijden voor hun recht, en de discussie aan gaan over de oorzaak van hun schade. Juist in de kern is dit helemaal geen vraag, het komt door de gaswinning. Punt.
Milder, menselijker, makkelijker. Wanneer wordt deze belofte echt ingelost voor de zwaarst gedupeerden in de kern van het gebied?
Deze tekst verscheen ook als opiniestuk in het Dagblad van het Noorden