…maar wij Groningers laten ons niet overwinnen!
Wordt het jaar 2016 weer een gasgraai-jaar voor onze aan gas verslaafde regering en de NAM/Shell, haar dealer? Of houdt onze regering dit jaar écht rekening met de veiligheid van ons Groningers?
We zien dat het kwartje nog steeds niet goed wil vallen buiten Groningen. Wat is daar in dat verre Groningen toch aan de hand? Iets met gas, bevingen en scheurtjes in huizen en een minister van Economische Zaken (!) die zegt dat er alles aan gedaan wordt om de veiligheid van de Groningers te waarborgen. Dat garanderen heeft natuurlijk grenzen. Kamp is zeer beducht dat de rest van Nederland letterlijk in de kou komt te zitten (zijn veelgebruikte bangmakertje). En bovenal wil hij zijn buitenlandse klanten niet ontrieven…en daarmee de Staatskas. Hij blijft natuurlijk wel minister van Economische Zaken.
Voor jullie, onze mede-Nederlanders, kan een voorbeeld wellicht beter schetsen wat hier daadwerkelijk aan de hand is. Om je ? te verbeelden dat boerderijen, kerken, huizen en bedrijven in Groningen kapot worden gemaakt door de gaswinning is wellicht te groot en te abstract. Daarom willen we in onderstaande metafoor het probleem zo ‘downsizen’ dat te bevatten wordt wat hier gebeurd. In feite zegt de NAM/Shell (en dus ook de Staat) tegen ons Groningers:
‘Ik rijd (met mijn tankauto) uw auto aan en ik repareer – zoals het mij goeddunkt! – de schade die ik zelf aan uw auto wil constateren. Uw oordeel dat ík u schade berokkend heb, deel ik niet. Maar uit coulance vergoed ik u. Ik behoud mij echter het recht voor om morgen weer tegen uw auto aan te rijden. En wanneer de schade zo groot wordt dat u vindt dat uw auto niet meer te repareren is, dan wordt mijn coulance wel minder en bedenk ik voor u of u een goedkopere en kleinere auto aan mag schaffen. Uw huidige auto is immers minder waard geworden door de aanrijdingen. Ik behoud mij vervolgens natuurlijk wel weer het recht voor om ook tegen deze nieuwe auto aan te rijden…’.
Dit zijn, in een geciviliseerde maatschappij waarin wij ons denken te bevinden, volstrekt abjecte handelswijzen. En vergeet niet: u zit samen met uw gezin steeds in die voortdurend aangereden en aan te rijden auto!
In Groningen gaat het dus niet om auto’s maar om huizen. Huizen die naast hun geldelijke waarde een emotionele waarde hebben voor ons als eigenaren. Gebouwen die vaak ook een historisch en of culturele waarde hebben voor hun omgeving. En veel, heel veel gebouwen gaan hier kapot als gevolg van de gaswinning.
De NAM/Shell en de overheid kwamen een paar jaar geleden nog weg met de met de frase ‘We hebben het niet geweten’. Nu pompt de NAM/Shell in opdracht van de Staat gas met voorbedachten rade uit onze grond, wetend dat er verregaande gevolgen zijn voor ons Groningers. Die gevolgen zijn niet alleen financieel, maar ook emotioneel groot. Onze huizen raken onverkoopbaar waardoor we ons gevangen voelen in onze eigen huizen; niet serieus genomen, maar wel serieus genómen door NAM/Shell en overheid. Het gevoel van onveiligheid over een volgende beving of over een volgende onbehoorlijke actie van NAM en overheid neemt gestaag toe. Meer overstijgend loopt het imago van Groningen, Stad en Ommelanden, flinke deuken door als aardbevingsgebied te worden gezien waar verhoogde veiligheidsrisico’s gelden.
De NAM/Shell en het Ministerie van Economische Zaken zijn de afgelopen maanden druk doende geweest om de gevolgen van hun gaswinning te ‘downsizen’. Zo werden de contouren waarbinnen aardbevingsschade voor zou kunnen komen kleiner gemaakt. En in definities, die de Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders moet hanteren voor zijn versterkingsprogramma, wordt gebruik gemaakt van de term ‘aardbevingsschade’, in plaats van mijnbouwschade of schade veroorzaakt door gaswinning. Hierdoor worden andere indirecte schades als verzakkingen buiten de schadebegroting gehouden. Een heus huzarenstukje downsizen betreft het lef van de NAM om gebouwen waar niet al te vaak mensen komen (bijgebouwen en schuren etc.) en huizen die volgens hen toch al in een niet al te beste staat verkeren, gewoonweg niet mee te nemen in haar risicoanalyse.
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), dat minister Kamp adviseert over zaken die betrekking hebben op de veiligheid in combinatie met de gaswinning, maakt gehakt van de meest recente NAM rapporten over seismische dreiging en seismische risico’s.* De meeste aspecten die hierin worden opgevoerd door de NAM lijken door het SodM met een goede onderbouwing onderuit geschoffeld te worden.
Letterlijk stelt het SodM in dit rapport dat (…)aanpak aan de bron (het seismisch risico terugbrengen door de productie te beperken) effectief is gebleken: het werkt snel, op alle woningen in het gebied, is goed te monitoren en het beperkt de omvang en duur van het versterkingsprogramma. Kortom: ingrijpen aan de oorzaakkant (de hoeveelheid gaswinning) in plaats van aan de gevolgenkant (verstevigen van huizen) is effectiever.
Enkele weken geleden zaten we als GBB bestuur weer eens in het gemeentehuis van Loppersum. Hier presenteerde de NAM/Shell haar jongste bevindingen over de gevolgen van de gasproductie. Kort weergegeven werd ons verteld dat het allemaal best wel mee valt met die gevolgen voor Groningen (de teller staat overigens op meer dan 50.000 schademeldingen…!). Tijdens de vragenronde liet een van de NAM bazen zich, op een te kritische vraag van ons, ontvallen ook maar een ‘simpele gasboer’ te zijn.
Als GBB geven wij graag onze nieuwjaarsboodschap aan deze gasboer en zijn opdrachtgever. Beperk je als NAM/Shell en veroorzaker van deze, in diverse opzichten grote schade, tot het beperken van de gaswinning: Zorg dat de schadebepaling en de schadeafhandeling in neutrale, onafhankelijke handen komt. En voor de overheid geldt: neem daadwerkelijk verantwoordelijkheid voor de veiligheid van dit landsdeel, te beginnen door opdracht te geven om de oorzaak van deze ellende, de gaswinning, nog veel verder te verminderen. En neem verantwoordelijkheid wat betreft de schadebepaling en –afhandeling en zorg voor ruime compensatie van de geleden en nog te lijden ellende: wees een goede overheid die er werkelijk voor haar burgers is. Zo krijgen wij als Groningers onze veiligheid en onze toekomt terug. Zo krijgen jullie als overheid ons vertrouwen terug!
De Groninger Bodem Beweging en haar vele sympathisanten zullen via acties (bijvoorbeeld op 15 januari: fakkeloptocht in de stad Groningen), via de politieke instituties, met kennis van zaken aangereikt door daadwerkelijk onafhankelijke experts én via juridische wegen (bijvoorbeeld via advocaten als Spong) zorgen dat de NAM en de Staat zich verantwoordelijk gaan gedragen en verantwoording nemen voor hun daden. Wij laten ons niet overwinnen!
* zo blijkt uit haar rapport Seismisch risico Groningenveld: beoordeling rapportages & advies
Derwin Schorren
Bestuurslid Groninger Bodem Beweging