NAM te positief over de risico’s

Nu het stof van  goede voornemens en nieuwjaarstoespraken is neergedaald kunnen we terugkeren naar de realiteit  en kijken waar het dit jaar met Groningen werkelijk naar toe gaat.

Volgens NAM-directeur Schotman is het goed nieuws dat het aantal bevingen is afgenomen. Dat klopt vergeleken met 2015. In 2015 waren het er 114, en in 2016 waren er 110. Vier bevingen minder. In 2014 waren het er echter 83. Vergeleken daarmee dus 30% bevingen meer.

Er  is een -mogelijk tijdelijke- vermindering van de sterkte van de bevingen, maar vergeleken met 2014 is het aantal bevingen fors  toegenomen en daarna vrijwel gelijk gebleven. Er wordt meer gespreid gewonnen en gelijkmatiger, maar met meer bevingen tot gevolg. Veel lichte bevingen kunnen bij elkaar ook de nodige schade aanrichten, tot in betonconstructies toe, en de NAM kan een stevige klap niet uitsluiten. Zelfs de Technische Commissie Bodembeweging, een aan Economische Zaken gelieerde commissie,  en ook goed voor het afwijzen van veel schadeclaims, zegt dat de NAM te positief is over de risico’s.

Ook zou de NAM uit de afhandeling van schade en het bouwkundig versterken willen stappen en de regie nog verder bij  de Nationaal Coördinator Groningen, Hans Alders, willen leggen. De afhandeling van schade en het versterken worden in het Meerjarenplan van Alders mede bepaald door het Centrum Veilig Wonen, in opdracht van de NAM. En dit blijft zo. Het voor gedupeerden nadelige schadeprotocol van Alders, ontworpen door de NAM en waarover organisaties als Gasberaad en Groninger Bodembeweging  het overleg met Alders hebben afgekapt, blijft ongewijzigd. Toch gaan lokale overheden met het Meerjarenplan en met dit schadeprotocol van Alders akkoord.

Daarnaast zijn er bindende afspraken gemaakt tussen Economische Zaken, de NAM en Alders, waarbij de rol van Alders -mede door de NAM- nader wordt bepaald. Die afspraken gaan ook niet zomaar van tafel. Daarbij bepaalt de NAM mede het gebied van het versterken, en heeft het CVW de regie over de manier van versterken. Zelfs bij een project zoals Heft in Eigen Hand. Eigenaren hebben geen  zeggenschap over het versterken en over hun eigendommen en het versterken zal nog jaren gaan duren.

Volgens de wet zou het versterken gericht moeten zijn op het voorkomen of zo veel mogelijk beperken van schade. De door de NAM, Alders en CVW gehanteerde versterkingsmethodes  zorgen er alleen voor dat de zaak niet zal instorten bij een zware beving. Een beving van 5 Richter is nog altijd niet uitgesloten en zware schade ook niet. Er worden wel proeven genomen op een triltafel, maar hoe de versterkte huizen bij een hevige verticale beweging  van de slappe Groninger ondergrond zullen reageren is niet te voorspellen. Zeker niet als bij woningen de binnenmuren en plafonds niet mee zijn versterkt. Monumenten zijn niet met de relatief goedkope Base-Isolation te versterken zonder ernstige schade toe te brengen. Dat kan anders worden aangepakt, maar inmiddels wordt ons erfgoed door het versterken zwaarder beschadigd dan door bevingen. Ook dit accepteren de lokale overheden.

Burgers, eigendommen en erfgoed worden nog altijd niet beschermd en de Groningers zullen in 2017 goed nieuws zelf moeten afdwingen.

Theo Elsing
Architect en GBB-lid