Bestuurslid Derwin Schorren sprak met Andrea Lueg, verslaggeefster van Deutschlandfunk (vergelijkbaar met Radio 1) over de aardbevingsproblematiek in Groningen. Hieronder de vrije vertaling van het stuk. Het originele stuk vind je hier: Energiewende in den Niederlanden, Erdbeben zwingen zur Abkehr vom Erdgas.
Aardbevingen dwingen mensen om af te stappen van aardgas
Boerderijen zijn aan het afbrokkelen en huizen vertonen scheuren omdat in Groningen de aarde geregeld beeft. De oorzaak is de productie van aardgas. Aanvankelijk negeerde de regering de Groninger rechtszaken, maar uiteindelijk was de publieke druk te groot. Veel slachtoffers wachten nog steeds op een schadevergoeding.
Een inwoner van Doodstil in Nederland toont een scheur in de muur van zijn huis veroorzaakt door aardbevingen van magnitude 2,7 en 3,2 op de schaal van Richter (fotocredits Catrinus Van Der Veen)
“Ik raakte in paniek, mijn knieën trilden, ik dacht alleen, ik moet hier weg. Dat was een sterke aardbeving. Mijn klok sloeg precies om precies drie uur, er was een enorm gezoem, alsof het hele huis zou wegzakken. Ik was gewoon bezig op mijn telefoon en toen begon het vreselijk te schudden, twee zware slagen, ik was echt bang, ik beef nog. ”
Het was op 8 januari dit jaar, toen de aarde beefde in het kleine dorp Zeerijp in de Nederlandse provincie Groningen. 3.4 toonde de aardbeving op de schaal van Richter, een van de sterkste van de vele aardbevingen in de afgelopen 30 jaar. Op de eerste Kerstdag 1986 was er de eerste grote aardbeving. En sindsdien meer dan 1000.
Een NGO vecht voor de slachtoffers van de aardbeving
“Er was destijds weinig schade, maar bovenal waren er mensen die logisch dachten en zeiden: Regering en Shell, als u gas uit de grond haalt, gaat de bodem dan niet doorzakken? Nee, dat zal niet gebeuren, zo werd gezegd, en als dat zo is, dan zal er slechts een zeer gelijkmatige bodemdaling zijn. Niemand zal iets merken. Maar er waren al breuken in de grond en ook begonnen de aardeblokken tegen elkaar te duwen, wat de oorzaak van de aardbevingen vandaag de dag is.”
Dit vertelt Derwin Schorren in een café in de provinciehoofdstad van Groningen. Schorren is de vice-voorzitter van de “Groninger Bodem Beweging”, een NGO waarin gedupeerden hun krachten hebben gebundeld: mensen die bang zijn voor steeds meer en steeds krachtigere aardbevingen. Wiens huizen zijn geraakt door aardbevingen, sommige huizen worden zelfs al ondersteund. Degenen die zich gevangen voelen, kunnen Groningen niet verlaten omdat niemand hun huizen meer zal kopen, ook al zijn hun prijzen drastisch gedaald. Maar de meesten van hen willen hun thuisland niet verlaten.
“In het begin was er overal in Nederland een euforie: we kunnen weg van de kolen, we kunnen gas gebruiken, en dat gebeurde ongelooflijk snel. Iedereen was zo blij. Maar al in de jaren 80 begon het onder ons te knorren. Enkele verklaringen van de NAM en de staat: er zijn waarschijnlijke actieve mollen onder de huizen, of vrachtwagens of vliegtuigen doen de schotels in de kasten wiebelen. Maar dat was niet waar.
Derwin Schorren is vice-voorzitter van de “Groninger Bodem Beweging”. (Fotocredits Deutschlandradio / Andrea Lueg)
Magere compensatie
Volgens de Groninger negeerden de NAM, het Nederlandse aardgasbedrijf, en de overheid, de problemen al decennialang. Het geld dat met het gas wordt verdiend is altijd belangrijker dan de veiligheid van de Groninger. De afgelopen decennia heeft de staat 260 miljard euro verdiend. Ondertussen zijn er duizenden schademeldingen in Groningen. Sinds de aardbeving met een magnitude 3,6 in de plaats Huizinge in 2012, wordt de relatie tussen productie en aardbevingen niet meer ontkend. Maar de schadevergoeding is nog steeds erg magertjes.
“De zijgevel zakt langzaam weg. Hier zijn overal scheuren in de muren. Hoe lang dat nog standhoudt, ik weet het niet. Ik denk dat dit ook moet worden ondersteund binnenkort.”
Een voorbeeld van Ate Kuipers. Zijn veehandel in Den Ham brokkelt langzaam af.
“Als eerste reageren de koeien en de kalveren. Ze springen in hun boxen en werpen zichzelf tegen de tralies, ze zijn volledig gestrest.”
Eigenlijk zou de operatie van Kuipers volledig moeten worden afgebroken en opnieuw opgebouwd. Hij rapporteerde de schade en ze werden ook erkend. Maar hij heeft nog geen compensatie gezien. Drie miljoen euro, schat hij, zou een reconstructie kosten. De provincie Groningen is ver van de overheid in Den Haag, zegt de boer.
“Mensen krijgen het gevoel dat ze niet langer bij Nederland horen. Maar dat wil ik niet. Wij behoren tot Nederland. We hebben Nederland hier vanuit Groningen veel aardgas geleverd, we hebben veel warmte in het land geleverd. En we willen die warmte ook terugkrijgen.”
De productie van aardgas wordt verminderd
In 2016 werd de gasproductie in Groningen verlaagd als gevolg van de toenemende druk en schadeclaims. Ook speelde gas een belangrijke rol bij de recente parlementsverkiezingen. In een televisiedebat met slachtoffers van aardbevingen moest premier Mark Rutte zijn beleid tegenover boze Groningers verdedigen. Mensen zijn het wachten gewoon zat, zegt Ate Kuipers:
“Iedereen ervaart hier in de regio. De scheuren zitten niet alleen meer in de muren, maar ook in de mensen die hier wonen. ”
Na een zware aardbeving in januari 2018 is het stoppen van de gaswinning weer versneld: eind maart heeft het kabinet aangekondigd dat de gasproductie in Groningen de komende jaren enorm zal worden teruggedrongen en tegen 2030 volledig moet worden stilgelegd. Groningen krijgt ook een miljard euro aan steunpakket.
Zijn de Groningers nu tevreden?
“Nu zeggen ze dat we 1,15 miljard euro krijgen om te investeren in de toekomst van Groningen. 1,15 miljard vergeleken met 260 miljard verdiend hier. 1,15 miljard euro, die door een groot aantal betrokken partijen in Groningen moet worden verdeeld en over een periode van tien jaar. Men concentreert zich nu op de toekomstige investeringen. Maar als het gaat om compensatie en stabilisatie gaat het helemaal niet goed. En we zijn erg bang dat de gedupeerden in de kou blijven staan. Dus de woorden van de regering, dat de bewoners hier en hun veiligheid centraal staat, geloven we hier in Groningen allang niet meer.”