Als je schade aan je huis hebt door aardbevingen, dan meld je die bij de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG). Maar hoe gaat dat precies in z’n werk? Waar moet je op letten? En vooral, wat doe je als je het niet eens bent met de toegewezen deskundige of met het adviesrapport? Op dinsdag 9 april lichtte de TCMG op uitnodiging van de Groninger Bodem Beweging in de Molenberg te Delfzijl hun werkwijze toe aan zowel leden als niet-leden van de GBB. Na de presentatie was er gelegenheid voor het stellen van vragen. We zetten de belangrijkste informatie op een rij:
Nieuwe toepassing van het wettelijk bewijsvermoeden
Met ingang van 1 februari van dit jaar past de TCMG bij schadebeoordelingen het principe van wettelijk bewijsvermoeden zo ruim mogelijk toe. Een panel van deskundigen formuleerde hiervoor praktische en concrete handvatten. Dit is van groot belang bij de beoordeling of er een relatie tussen schade en gaswinning is (het causaal verband). In het kort komt dit hierop neer:
- Het bewijsvermoeden geldt alleen voor een specifiek aangewezen gebied, het zogenoemde effectgebied. Dat gebied is gebaseerd op de locatie (Groningenveld of gasopslag Norg tot zes kilometer daarbuiten) en de effecten van de bevingen (wanneer er buiten de locatie nog effecten te merken waren van de aardbeving volgens een bepaalde norm). Meer informatie hierover is te lezen op de website van de TCMG.
- Als de schade mogelijk door gaswinning veroorzaakt is, dan krijgt de burger in het effectgebied het voordeel van de twijfel. De huiseigenaar hoeft dus niet aan te tonen dat de schade door een aardbeving komt.
- Als er twijfel is over de aard van de schade, dan moet de deskundige aantonen dat de schade evident (overduidelijk), aantoonbaar (met bewijs), en uitsluitende (enkel en alleen) door een andere oorzaak komt dan door mijnbouw. Kan de deskundige dat niet aantonen, dan wordt de schade beoordeeld als zijnde mijnbouwschade.
Alleen bij de volgende fysieke schades kan worden uitgesloten dat er een relatie is met bodembewegingen door mijnbouwexploitatie:
- Verkleuring, vlekvorming
- Bladderen van verfwerk
- Veroudering, verwering
Dit betekent dus concreet dat in theorie schade makkelijker wordt beoordeeld als zijnde mijnbouwschade. De praktijk moet het echter nog uitwijzen.
Wanneer kun je je schade melden?
Zodra er schade is ontstaan die mogelijk het gevolg is van gaswinning, dan kun je dit telefonisch of via de website melden bij de TCMG. Let op: dit geldt alleen voor schade die nog niet eerder gemeld is bij de NAM of het CVW en waarover nog niet is beslist (ongeacht of er een schadevergoeding werd toegekend of niet). Je kunt diezelfde schade dus niet opnieuw laten beoordelen door de TCMG, ondanks dat er nu soepelere criteria worden gehanteerd dan indertijd.
De GBB is op dit moment aan het verkennen hoe we deze rechtsongelijkheid kunnen rechttrekken. Word ook lid van de GBB om samen het onrecht tegen te gaan!
Waar moet je op letten bij de schadeafhandeling?
Tijdens het hele proces kun je terecht bij de persoonlijke zaakbegeleider die toegewezen is door de TCMG. Heb je verder nog vragen of klachten, dan kun je dat ook aangeven via de TCMG website. Op basis van de schademelding maakt de TCMG een inschatting welke kennis er nodig is voor de beoordeling. Vervolgens wordt een onafhankelijke deskundige voorgesteld.
Twijfel over de deskundigheid of onafhankelijkheid van de deskundige? Geef het aan!
Een onafhankelijke deskundige zal de schade opnemen. Daarom is het dus belangrijk dat je vertrouwen hebt in hem of haar. Als je dat wilt, kun je een zogeheten ‘disclosure statement’ vragen. Dat is een document dat inzicht geeft in de deskundigheid en de onpartijdigheid van de deskundige. Als je het niet eens bent met de voorgestelde deskundige, en je verzoekt binnen twee weken met gegronde redenen om iemand anders, dan kan de TCMG een andere onafhankelijke deskundige aanwijzen.
Klachten over deskundige doorgeven aan zaakbegeleider
Tijdens de presentatie kwam duidelijk naar voren dat de TCMG het toejuicht dat je de naam van de expert doorgeeft wanneer je het gevoel hebt niet goed te zijn behandeld. Dat kan zijn door de manier van aanspreken, maar ook wanneer er meteen al van een andere oorzaak dan mijnbouw wordt uitgegaan. Degene die de schade komt opnemen is niet bevoegd er ook over te oordelen. Gebeurt dat wel, meld dan vooral je bevindingen bij je zaakbegeleider en/of via een klachtenformulier.
Niet eens met het adviesrapport? Dien een zienswijze in!
Na de schade-opname maakt de onafhankelijk deskundige aan de slag met een adviesrapport. Het rapport wordt door een andere onafhankelijk deskundige gecontroleerd. Daarna wordt het adviesrapport naar jou toegestuurd. Je hebt dan twee weken de tijd om mondeling of schriftelijk te reageren. Het indienen van je zienswijze wordt dit genoemd. De TCMG zal op basis van die zienswijze beoordelen of er een nieuw adviesrapport nodig is of niet. Daarna wordt er een besluit genomen. In het besluit staat of je schadevergoeding krijgt of niet. Ook wordt in het besluit gereageerd op een eventuele zienswijze. Het besluit wordt per brief verstuurd. Heb je niet genoeg aan twee weken om te reageren? Vraag verlening van de termijn aan. TCMG verstrekt dit altijd.
Ben je het eens met het adviesrapport? Dien dan geen zienswijze in. De TCMG neemt een besluit op basis van het adviesrapport.
Niet eens met het besluit? Dien bezwaar in!
Als je het niet eens bent met het besluit, kun je binnen zes weken per post bezwaar maken bij de TCMG. In het bezwaarschrift moet je laten weten dat je bezwaar maakt tegen het besluit en waarom je het er niet mee eens. Voor de argumentatie is de uitleg van het wettelijk bewijsvermoeden zoals hierboven beschreven erg belangrijk.
Niet eens met de beslissing op bezwaarschrift? Ga in beroep!
Als je het niet eens bent met de beslissing die volgt op je bezwaarschrift, kun je in beroep gaan bij de rechtbank Noord-Nederland locatie Groningen. Je hebt geen advocaat nodig en er zijn geen kosten aan verbonden.
Hoe zit het precies met de aannemersvariant?
Sinds kort kunnen ook door de TCMG aangewezen aannemers schade opnemen. Dit gaat in totaal om zeven aannemers. Zij nemen alleen eenvoudige dossiers (schades) op. De TCMG beoordeelt dan ook welke schademeldingen voor de aannemersvariant in aanmerking komen, en welke niet. De TCMG vraagt je in een dergelijk geval of je gebruik wilt maken van de aannemersvariant. Na deelname aan de variant kun je zelf een aannemer kiezen voor het uitvoeren van het herstel, dat hoeft dus niet de aannemer te zijn die langsgekomen is.
De aanvrager krijgt altijd de schadevergoeding van TCMG uitbetaald en schakelt in dat geval dus zelf een bouwbedrijf in.
Hoe kies je voor de aannemersvariant?
Van alle schademeldingen zijn er ongeveer 3.300 geschikt voor de aannemersvariant. De TCMG biedt een aanvrager deelname aan de aannemersvariant aan. Daarnaast kun je ook zelf aangeven dat je mee wil doen. Als de TCMG de aannemersvariant aanbiedt, maar je wil toch liever een deskundige, dan kan dat ook.
Wat kun je doen als je je onveilig voelt in of om je huis?
Als je je niet veilig voelt, kun je dat melden bij de TCMG. Dat wordt een Acuut Onveilige Situatie melding (AOS-melding) genoemd. Binnen 48 uur wordt er contact opgenomen. Als blijkt dat het inderdaad om een onveilige situatie gaat, dan worden er direct tijdelijke maatregelen genomen die de onveiligheid wegnemen. Er wordt bijvoorbeeld gestut. Ook wordt de gemeente op de hoogte gesteld, los van of het onveilig is of niet. Bij een AOS-melding wordt alleen de veiligheid beoordeeld. Het is dus geen beoordeling van schade en dus leidt een AOS-melding niet automatisch tot voorrang bij een aanvraag tot schadevergoeding.
Als je vindt dat jouw schade om een dringende reden met voorrang bekeken moet worden, dan kun je hierover contact opnemen met TCMG. Voorbeelden van dringende redenen zijn ernstige gezondheidsklachten, of voorgenomen verkoop in verband met overplaatsing naar werk ergens anders.
Presentatie TCMG
Meer informatie over wat de TCMG precies doet, de actuele stand van zaken met betrekking tot schadeafhandeling en de prognose, en meer uitleg over het bewijsvermoeden vind je terug in de presentatie van de TCMG. Deze vind je hier. (pdf, 7MB)