Op dinsdag 16 augustus 2022 wandelden de GBB, het Groninger Gasberaad, Sandra Beckerman en Chris Garrit samen met een groep gaswinningsgedupeerden en belangstellenden van Huizinge naar de stad Groningen. De wandeling is de aftrap van de actiemaand Respect voor Groningen. Het is nog altijd hard nodig om actie te voeren voor gaswinningsgedupeerden! Alweer tien jaar geleden werd Nederland wakker geschud door de beving van Huizinge. Over tien jaar willen alle Groningers weer rustig kunnen slapen, maar vandaag de dag lijkt dit gedroomde toekomstscenario nog heel ver weg.
‘De beving van Huizinge’ is in Groningen een begrip. Tien jaar geleden, op 16 augustus 2012 om 22:31 uur, schokte de aarde in Huizinge. Als gevolg van de jarenlange gaswinning vond er die dag een beving van 3.6 plaats onder het Groningse dorp. De zwaarste beving tot nog toe. Groningen wordt die dag buiten de eigen provinciegrenzen op de kaart werd gezet als ‘aardbevingsgebied’.
Meer zware bevingen volgen, zoals Zandeweer (3.2), Garrelsweer (3.0) en Hellum (3.1). Maar het zijn niet alleen de zware bevingen waar de Groninger zich zorgen over maakt. Elke beving, licht óf zwaar, betekent potentieel een nieuwe scheur in het huis. Als Groninger ga je je (terecht) afvragen of dat krakende dak bij de volgende beving nog wel standhoudt. In 2015 is ook het kabinet hiervan doordrongen; een groot aantal woningen moet versterkt worden om de veiligheid van inwoners in bevingsgebied te garanderen. Een versterkingsoperatie door de Nationaal Coördinator Groningen wordt opgetuigd.
Niet alleen de huizen brokkelen af, ook de veerkracht van inwoners boet in. Leven in de kern van het bevingsgebied zorgt voor serieuze kopzorgen en slapeloze nachten. Blijft het nog wel veilig en verantwoord om Gronings gas te winnen? Het antwoord is nee. Na de zware beving van Zeerijp (3.4) is begin 2018 de maat vol. De Groningse ondergrond blijkt zo grillig en onbetrouwbaar door het opgebouwde drukverlies dat er maar één oplossing voorhanden is. Toenmalig minister EZ Eric Wiebes besluit om de gaswinning met rappe schreden af te bouwen en uiteindelijk binnen tien jaar te stoppen. Groningen slaakt een zucht van verlichting.
Toch neemt de discussie over het heropenen van de gaskraan vandaag de dag toe. De gasprijs stijgt en de koopkracht van veel Nederlanders gaat hard achteruit. Een deel van de Nederlandse bevolking staat straks letterlijk in de kou. Intussen zijn de ogen gericht op de Groningse gasbel. Het Groningenveld herbergt een grote pot met goud, een verborgen schat die ten tijde van een crisis toch weer opgegraven mag worden. Dé oplossing voor alle problemen. Over ‘details’ wordt weinig gesproken. Want het laagcalorische Groningse gas zorgt bijvoorbeeld niet direct voor een dalende gasprijs, de wereld vraagt om hoogcalorisch gas. Ook zijn de Nederlandse gasvoorraden op orde. En is het Groningse gas nog wel technisch winbaar bij zo’n lage druk? Op de veiligheid wordt in het debat nog veel minder ingegaan, terwijl elke extra miljard kuub gaswinning zorgt voor extra levensgevaar in Groningen.
Terug naar de huidige situatie in Groningen. Die versterkingsoperatie van 2015? Slechts een klein deel van de bijna 27.000 huizen op de versterkingslijst is 7 jaar later afgerond en veilig. Naar verwachting moeten ruim 13.000 onveilige huizen nog versterkt worden. Die versterkingsoperatie is zeer ingrijpend voor de bewoners, en verloopt uiterst moeizaam en traag. Ook de schadedossiers stapelen zich op, de teller staat sinds Huizinge op 249.858, still counting. Menig Groninger kan inmiddels een huis bouwen van al het papierwerk dat hij in de kast heeft liggen. Iedereen praat over ruimhartige compensatie, maar toch wordt het gedupeerden steeds moelijker gemaakt een faire schadevergoeding te krijgen, het aantal bezwaren, beroepen en rechtszaken stijgt. Tegelijkertijd neemt de aardbevingsdichtheid verder toe, met als grote klapper de beving in Garrelsweer (3.2), afgelopen november. Desondanks kondigde voormalig minister EZK Stef Blok begin 2022 een mogelijke verdubbeling van de gaswinning aan. Groningers toonden zich eens te meer strijdbaar, duizenden liepen uit protest een fakkeltocht door de binnenstad van Groningen. Maar heeft het zin? Als gaswinningsgedupeerde lijkt het soms alsof je bent overgeleverd aan de goden.
Elke inwoner woonachtig boven het Groningenveld weet waar hij was en wat hij deed op 16 augustus 2012 om 22:31 uur. Hoewel het een memorabele dag was, worden de inwoners van Huizinge er niet graag aan herinnerd. Groningers zijn inmiddels doodmoe, maar een goede nachtrust zit er voor hen voorlopig nog niet in. Is over nog eens tien jaar het gasdossier eindelijk gesloten?