De macht van de Staat is in disbalans.
Zeker wanneer het Groningen betreft met haar strijd tegen de gevolgen van de gaswinning.
De Groninger Bodem Beweging (GBB) beweegt zich in het speelveld tussen de machten als een goede tegenkracht.
Tijd dat de GBB als tegenmacht wordt gefaciliteerd.
Groningen maakt zich straks op voor het oh, zo gewenste bezoek van onze Koning.
Als bestuurslid van de Groninger Bodem Beweging (GBB) heb ik het genoegen gehad om met de koning – in petit comité en in een middeleeuws kerkje op het Hoogeland – van gedachten te wisselen. Hij bleek goed geïnformeerd en wist goede vragen te stellen. Maar hebben we er in Groningen iets aan gehad?
Een paar maanden geleden kwam onze premier naar Groningen. Om zich te laten informeren. Op het besloten dinertje die avond kwamen we – de premier en wij als vertegenwoordigers uit de maatschappelijke stuurgroep – tijd te kort om een en ander goed uit te wisselen. Enige weken later werd dit kleine gezelschap uitgenodigd om te lunchen met onze ‘eerste onder gelijken’. In zijn Torentje. Ik herinner me nog goed zijn woorden dat het ‘onmogelijk is om het vertrouwen van de Groningers weer terug te winnen..’. Tja, als je het zo stelt… Rutte leek weinig zin te hebben in deze ‘onmogelijke’ opgave. Aan zo’n opstelling hebben we als Groningers dus ook al niets.
En ach ja, deze week bezoekt minister Kamp Groningen weer eens. Voor een ‘ijkmoment’. Het verschil met onze koning en premier is dat deze minister nooit komt, of veinst dat hij komt, om te luisteren. Hij zal zeer waarschijnlijk weer komen om zijn welbekende riedeltje af te steken: ‘Ik heb vijftig procent gaswinning geminderd, we hebben nauwelijks meer bevingen, het SodM staat op afstand van EZ en de NAM staat op afstand van de NCG, het CVW is een toffe organisatie en met de versterking gaat het toch niet zó slecht…’. We ondergaan het. Maar dit keer niet lijdzaam.
Als GBB worden wij, met andere maatschappelijke organisaties, frequent door de Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders over allerlei gasgevolgzaken ingelicht. Alders die, gesouffleerd door het Ministerie van Economische Zaken (EZ), tracht om – in weerwil van zijn opdrachtgever en die andere NCG-‘fluisteraar’: de NAM – er nog wat van probeert te maken. Hij vraagt ons beleefd advies.
Maar we hebben als grote bewonersorganisatie, als tegenkracht, geen werkelijk mandaat. Als vereniging voor al die mensen die getroffen worden door de gevolgen van de gaswinning, hebben we het – vijf jaar na Huizinge – wel gehad met alle instanties en personen die iets óver ons hebben te zeggen, of alleen maar een ‘luisterend oor’ willen hebben. We willen dat er daadwerkelijk mét ons over ons Groningers en de toekomst van Groningen wordt gesproken.
Macht hoort in evenwicht te zijn. De Staat maakt wezenlijke keuzes die grote gevolgen hebben voor ons Groningers. Wij moeten daarbij in staat worden gesteld om goed tegenspel kunnen bieden.
Daarom heeft de GBB besloten om naast het huidige concept protocol, geschreven door de NCG, maar beïnvloedt door EZ en de NAM, zelf een schadeprotocol op te stellen. Dit protocol, met de al eerder genoemde pijlers van een rechtvaardige staat, menselijke maat en onafhankelijkheid daarin verweven, presenteren we straks als het uitgangspunt.
Bindend instemmingsrecht en niet het vrijblijvende adviesrecht dat de GBB nu heeft, is van essentieel belang. Een betrouwbare en eerlijke Staat zal tegenmacht omarmen. Een integere Staat zal, vanuit de gedachte dat ook haar macht in balans moet zijn, deze tegenmacht faciliteren.
En de GBB zal als tegenmacht wezenlijk andere gesprekken voeren met de macht. Met minister Kamp moeten we het nu maar even uitzitten. En met de koning… Wie weet hebben we daar straks een echt goed en evenwichtig gesprek mee.
Derwin Schorren, Vicevoorzitter GBB