Onderstaand artikel van Derwin Schorren bouwt voort op het artikel ‘Nadenken over de toekomst van Groningen. Van Warenhuis tot Waardenhuis’ (GBB-krant 13, pagina 6) dat Derwin in 2020 schreef.
Groningen na 2030! Laten we Groningen wederom uitmelken als wingewest (warenhuis), of vormen we Groningen om tot duurzaam woongewest (waardenhuis)? Hoe ziet onze provincie Groningen er in de wat verder gelegen toekomst uit, als gebied waar wij en de generaties na ons, ons thuis kunnen blijven voelen? Hoe geven we onze provincie; ons grotere (t)huis, vorm?
Laten we Groningen, in symbolische navolging van de BV Nederland, weer gebruiken als ‘Warenhuis’ Groningen; een huis waarin alleen geld telt (de oude economie) en dat top-down wordt gemanaged (oude politiek)? Of willen we Groningen beleven als een ‘Waardenhuis’, waar wordt gebouwd op waarden die de inwoners met elkaar delen en omarmen. Hoe zorgen we ervoor dat we onze dorpen, onze provincie, Wad, Stad en Ommelanden, als ONS thuis blijven ervaren?
De opbouw van het huis
Wanneer we als Groningers de provincie Groningen toekomst willen geven, dan zijn de waarden die wij als inwoners delen het fundament voor die toekomst; als wij onze provincie geen industrieterrein willen laten worden, moeten we zelf ingrijpen, voordat de industrie het voor het zeggen heeft. Over onze gedeelde waarden moeten we het éérst samen eens zijn, voordat we die formuleren. Daarna verbeelden we samen onze gewenste toekomst in Groningen als het ‘dak’ waaronder wij ons veilig, vrij en onverveerd, thuis zullen voelen. Om dit te bereiken moet de fundering (de waarden) met het dak (de gewenste toekomst) moeten worden verbonden. Dit kan alleen maar als we van onderop, samen, goed doordacht in een intensief en misschien wel langdurig proces, de handen ineen slaan en laten weten wat wij willen en hoe wij het willen. Als inwoner van Groningen doe ik een schamele onvoldragen poging om mijn persoonlijke (zeer onaffe) versie van het ‘huis Groningen’ bestaand uit Stad, Wad en Ommelanden, te geven. Schiet er maar op. Reageren? Graag!
De Waarden
Wat vind ik mooi? Waar ben ik trots op? Wat wil ik koesteren, bewaren?
De unieke combinatie van Rust & Ruimte (inderdaad met hoofdletters), in gevuld als het oudste cultuurhistorische landschap van ons land (!) vormen mijn grootste waarden, als het gaat om de provincie Groningen. Dat is ons Gronings goud. Op deze fundamenten moet de rest van het huis Groningen wordt gebouwd: Wad, Stad en Ommeland.
De Gewenste Toekomst
Hoe wens ik dat de toekomst van Groningen er uit ziet? In mijn dromen zie ik Groningen als..?
… een provincie met een bruisende hoofdplaats (Stad Groningen) waar ondernemers, onderwijs, overheid en maatschappelijke organisaties elkaar vasthouden en tegelijkertijd de ruimte geven om dienstbaar te zijn aan de inwoners met als uitgangspunt: de menselijke maat.
Groningen, een provincie met een kleurrijk palet aan Ommelanden waarin dorpen en wijken hechte gemeenschappen vormen, waar boeren, burgers en buitenlui elkaar vinden in het eren van het kleine; waar gezonde zelfvoorzienendheid weer opgeld doet. Waar naast kleine creatieve bedrijvigheid, een florerende kleinschalige maakindustrie weer vorm krijgt en waar boeren – meer boeren dan er nu zijn – hun grond, meer kleinschalig, duurzaam en voor de nationale markt, biologisch bewerken. In zelfsturende coöperaties, misschien?
Groningen, een provincie met een prachtige Waddenzee en een Wad e dat Werelderfgoed is en dat als zodanig ook door iedereen gerespecteerd wordt. Een gebied dat nog echt duisternis kent en waar de mens zich ondergeschikt maakt aan de natuur.
Het raamwerk
Hoe kunnen we waarden koppelen aan de wensen voor onze toekomst?
Een doordacht huisvestings- en vestigingsprogramma voor Stad waarbij creatief gebruik wordt gemaakt van de ruimte binnen de huidige contouren van de bebouwde stad. Een universiteit, een hogeschool en middelbaar beroepsonderwijs, die zich niet meer laten leiden door dwingende, verslavende, subsidies, maar gezamenlijk bijdragen aan het realiseren van de opgehaalde, daadwerkelijke, behoeften die er onder de bevolking leven. Een van deze behoeftes zou kunnen zijn dat de bevolking alternatieve
energiebronnen acceptabel vindt wanneer deze het landschap en de leefbaarheid niet meer verstoren – die bovendien écht veilig zijn en écht duurzaam geproduceerd kunnen worden. De antwoorden, gevonden binnen ons hoger- en middelbaar beroepsonderwijs – in samenwerking met inwoners van stad en dorpen – zouden onze nieuwe internationale exportproducten kunnen worden; de kennis uit Groningen en de producten gemaakt in de Ommelanden van Groningen.
Commissaris vóór Groningen
Het concept ‘Waardenhuis Groningen’, met een grote rol voor de burgers/inwoners van Groningen, lijkt echter ver weg. Wanneer we de weg naar een meer democratisch geleide provincie willen bewerkstelligen dan moet (!) de huidige politiek-ambtelijke structuur en cultuur innoveren. Zowel in de gemeenten als in de provincie: een compleet andere manier van werken op basis van een nieuwe visie, zienswijze, visie en met een nieuw perspectief. Wij zullen het moeten doen! Wij zullen daarop moeten aandringen. Van onderop. Maar het is niet onlogisch om tegelijkertijd bij de top van ons provinciale bestuur te starten met deze innovatie, wanneer we zaken écht in beweging willen zetten. Mijn voorstel zou daarom ook zijn om de functie van Commissaris van de Koning (CdK) te laten vervallen. Daarvoor in de plaats zou iemand van regionale statuur aan moeten treden; iemand met
maatschappelijk aanzien in Groningen, die door zijn of haar prestaties of persoonlijke uitstraling status heeft verworven: een door de bevolking van de provincie Groningen gekozen Commissaris vóór Groningen (CvG).
Een onafhankelijke, op persoonlijke titel, gekozen CvG, mobiliseert in de eerste plaats de Groningers. Welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden de CvG ook zal krijgen; hij/zij zal afgerekend worden op zijn/haar daadwerkelijke inzet voor Groningen en de Groningers. Deze CvG heeft als eerste taak om die gedeelde waarden bij Groningers naar boven te halen; het fundament waarop het huis van Groningen verder kan worden gebouwd. Een fundament als kader, om de provincie Groningen een leefbaar thuis te laten zijn voor alle Groningers; nu en in de toekomst. Dan is ’t goud.
