Minister Stef Blok heeft het definitieve vaststellingsbesluit 2020-2021 genomen. Bij normale temperaturen wordt in het gasjaar 2021-2022 (1 oktober 2021-1 oktober 2022) 3,9 miljard kuub gas gewonnen door de NAM. Alleen bij een strenge winter (berekend via de zogenaamde graaddagen) of bij technische problemen mag en moet de NAM meer gas uit de grond halen. De winning in het Groningenveld wordt sedert het kabinetsbesluit uit 2018 jaar na jaar verlaagd. Het gasjaar 2021-2022 is het laatste jaar met een ‘normale’ gaswinning.
Zuidbroek cruciaal
Om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk naar nul te brengen, is de nieuwe stikstoffabriek bij Zuidbroek essentieel. Door stikstof bij te mengen met (geïmporteerd) hoogcalorisch gas kan ‘pseudo Groningengas’ worden geproduceerd dat geschikt is voor de cv- en kookapparatuur in de huishoudens. De installatie moet op 1 april 2022 operationeel zijn. De werkzaamheden hiervoor liggen op dit moment (nipt) op schema.
Groningen als back-up
In het vaststellingsbesluit is te lezen dat het Groningenveld na 1 oktober 2022 nog enkele jaren open blijft als ‘back-up’ functie, om zo nodig extra gas te kunnen winnen bij erg koude winters. In het eerdere ontwerpbesluit van de minister werden nog 6 van de 11 clusters na 1 oktober 2021 gesloten, maar in dit definitieve vaststellingsbesluit gaat alleen het cluster Tjuchem dicht. De resterende locaties zullen een ‘minimumflow’ blijven produceren; een waakvlam van naar schatting 1,5 miljard kuub gas per jaar.
Gasopslag Grijpskerk
In het vaststellingsbesluit is ook meer duidelijkheid gekomen over het gebruik van de gasopslag Grijpskerk. Deze opslag zal mogelijk een grote rol vervullen bij het sluiten van de gaskraan. Als Grijpskerk gevuld is met ‘pseudo Groningengas’ is de ‘back-up’ functie van het Groningenveld niet meer nodig. Volgens prognoses kan dat ertoe kunnen leiden dat de definitieve sluiting van het Groningenveld vervroegd kan worden naar 2023 of 2024 (i.p.v. tussen 2025 en 2028).
Commentaar GBB
Het vaststellingsbesluit is gebaseerd op tal van onzekerheden en verwachtingen van de minister. Zo verwacht hij dat de versterkingsoperatie vaart gaat krijgen. Dat kennen we! De afgelopen jaren werd zo’n versnelling jaar na jaar verwacht. Het gebeurde nooit. Ook verwacht de minister een afname van de seismiciteit (dus minder aardbevingen). Er worden in het besluit 6 bevingen boven 1.5 op de Schaal van Richter verwacht tussen 1 oktober 2021 en 1 oktober 2022. Maar op maandag 4 oktober 2021 waren er al 3 van dergelijke bevingen! Alle reden dus om fluks te versterken.
Belangrijke onzekerheden zijn het tijdig gereedkomen van de stikstoffabriek in Zuidbroek en de ombouw en de veiligheid van de opslag in Grijpskerk. Maar ook de aanvoer van buitenlands gas!
Verder zijn de gasprijzen historisch hoog, en roepen opportunistische politici in Den Haag dat de gaskraan in Groningen wel weer open kan. Helaas toont de minister met zijn besluit aan dat hij ook liever wat putten achter de hand houdt dan dat hij ze sluit. Dat is volstrekt ongewenst. Om de veiligheid in Groningen te borgen moet de gaswinning zo snel mogelijk helemaal gestopt worden. Maar een definitieve einddatum voor het gebruik van het Groningenveld als ‘back-up’ is nog steeds niet vastgesteld.
Iedereen die een zienswijze heeft ingediend op het eerdere ontwerpbesluit kan tegen het definitieve vaststellingsbesluit beroep aantekenen bij de Raad van State. Dat kan uiterlijk 5 november. De GBB zal zeker beroep aantekenen. (Aanvulling: Inmiddels hebben we beroep aangetekend)
Dit artikel verscheen eerder in de 18e GBB-krant.